Het kenniscentrum civiele veiligheid investeert in operationeel onderzoek naar waterstofbranden

ALTERNATIEVE BRANDSTOFFEN

Het energievraagstuk is vandaag brandend actueel. Sinds september 2021 zijn de maximumprijzen voor benzine (E10) reeds 23% gestegen bij het schrijven van dit artikel [1]. Voor Diesel (B7) is dit zelfs 45%! De wens om naar een groener wagenpark te evolueren en de oplossingen voor nieuwe energieproductie zorgen ervoor dat alternatieve brandstoffen steeds interessanter worden. Elektrische en hybride voertuigen zijn al even op de markt en winnen steeds meer aan populariteit [2] .

St. Tropez — **figuur 1** - Waterstof kan via cilinderflessen getransporteerd worden.

De media hebben het vooral over deze vorm van alternatieve energie. Een andere vorm van alternatieve aandrijving kan gecreëerd worden door de verbranding van waterstof (H2). Doordat er geen koolstof in de chemische formule is (H2), kan waterstof branden zonder CO2 te produceren.

Via brandstofcellen (een aandrijvingssysteem dat een elektromotor voedt) wordt waterstof ook stilaan interessant voor de consumentenmarkt. Het is dan ook niet ondenkbaar dat we als brandweer binnenkort zullen geconfronteerd worden met dit soort incidenten.

BETROKKENHEID BIJ ONDERZOEK

**figuur 2** - Een steekvlam van waterstof tijdens een van de experimenten. Het stof rondom de H2-wolk ontsteekt waardoor de vlam zichtbaar wordt.

Om een impact te hebben als brandweer, is het belangrijk dat we als stakeholder zo snel mogelijk betrokken worden bij het ontwerp van deze technologie. Het Kenniscentrum Civiele Veiligheid (KCCE)- van de FOD Binnenlandse Zaken heeft de voorbije jaren contacten kunnen leggen met de waterstof industrie.

Door het uitzenden van brandweerexperts in werkgroepen met wetenschappers, technische experts en aandeelhouders in de industrie, kon het aspect veiligheid vroeg in het ontwerp aangebracht worden.

Tussen 2013 en 2016 werd deelgenomen aan het Europese project “HyResponse”, dat zich focuste op de operationele uitdagingen voor incidenten met waterstofbranden. De resultaten van dit project zijn o.a. te vinden in de huidige brandweercursussen. De informatie is nog steeds beschikbaar op de website www.hyresponse.eu.

Sinds 2019 neemt het KCCE deel aan het Europese project met de werkgroep “HyTunnel and Confined Spaces”. In dit project staat pre-normatief onderzoek centraal met voorstellen om waterstofvoertuigen toe te laten in tunnels en ondergrondse parkeergarages. In juli 2022 wordt het finaal rapport afgeleverd. Informatie is terug te vinden op hytunnel.net .

Informatie is dus beschikbaar. Wat met opleiding?

Het is heel handig om over veel informatie te beschikken. Maar wat vangen we er precies mee aan? En hoe komt deze informatie in de handen van ieder lid binnen onze brandweerorganisatie?

HyResponder is momenteel het laatste Europese project m.b.t. waterstofbranden waar het KCCE bij betrokken is. HyResponder heeft als doel om een opleidingspakket te creëren op basis van de kennis die in HyResponse en HyTunnel verworven werd. Verschillende brandweerorganisaties over volledig Europa en Australië staken de koppen bij elkaar om een pakket te ontwikkelen dat interessant en relevant is. Er worden 3 verschillende trainingsmaatregelen voorzien:

Theoretische kennis m.b.t. waterstof
Operationele maatregelen
Virtual Reality Training

Daarnaast zal deze informatie ook op verschillende niveaus gegeven worden. Zo is het voor brandweerlieden minder interessant om alle chemische processen te begrijpen terwijl de exacte praktische hantering van de blussing minder relevant is op officiersniveau. Er werden 4 niveaus gecreëerd:

Basiskader (brandweerlieden)
Middenkader (onderofficieren)
Hoger kader (officieren)
Expert (Instructeurs, etc.)

Eerste instructeursopleiding

In juni 2022 zal een delegatie Belgische brandweerlieden naar ENSOSP in Frankrijk afzakken om deel te nemen aan de mastertraining. De bevindingen hiervan zullen vertaald worden naar de Belgische brandweerorganisatie. Het doel is om eind 2022 een eerste Belgische instructeursopleiding te voorzien, zodat elke brandweerschool kan beschikken over opgeleid personeel in deze materie. Van zodra deze mastertraining voltooid is, hopen we u meer informatie te kunnen verstrekken.