Een schoorsteenbrand ontstaat door roet dat zich aan de schouwwanden ophoopt tot een teerachtige massa. Daarom is het belangrijk om je schoorsteen goed te onderhouden en regelmatig te laten controleren door een specialist. Het is zeker geen overbodige luxe om je schoorsteen elk jaar te laten vegen. Een vakman kan ook nakijken of de lucht in de schoorsteen voldoende kan circuleren, of er genoeg ‘trek’ is.
Een knetterend haardvuur is gezellig, maar neem altijd je voorzorgen wanneer je de schoorsteen aansteekt. Zorg dat er een emmer met zand klaarstaat om een schoorsteenbrand snel te doven. Blus zéker niet met water, want de stoomvorming kan voor een ontploffing zorgen.
Het klinkt als een zware storm in het rookafvoerkanaal. Anderen hebben het over ‘een huilend geluid’. Van buiten af zie je soms de vlammen uit de schoorsteen opstijgen. Een schoorsteenbrand !
Het huilende geluid in de schoorsteen is de zuurstof die een schoorsteenbrand aantrekt. Een schoorsteenbrand ontstaat doordat de aanslag in de schoorsteen vlam vat. Die aanslag kan roet zijn maar ook het zeer brandbare creosoot. Nat of rot hout veroorzaakt creosoot in het rookkanaal. Dit zijn onverbrande brandstofdeeltjes die zich tegen de schoorsteenwand afzetten en kunnen aankoeken tot een dikke laag teerachtige substantie. Creosoot ontbrandt bij circa 500°C. Een temperatuur die in het rookkanaal makkelijk wordt behaald.
Creosoot kan ook ontstaan als een vuur in een kachel ‘gesmoord’ wordt. ‘Smoren’ is als de luchttoevoer van de kachel wat afgeknepen wordt. Er komt dan dus minder zuurstof bij de verbranding. Zo wordt de hitte van de kachel wat getemperd. Alleen ontstaat zo wel een onvolledige verbranding, waardoor creosoot meer kans krijgt.
Een schoorsteenveger schraapt met een stalen borstel de wand van de schoorsteen schoon. Als de creosoot erg vast zit, is een ‘ramoneur’ nodig waarmee de creosoot van de wand wordt verwijderd.
Genieten van je kachel of haard en tegelijkertijd het risico op brand verkleinen, kan door te stoken volgens de omgekeerde methode. Dit wordt ook wel de Zwitserse methode genoemd. Deze stookmethode zorgt voor minder aanslag in de schoorsteen.
Ga als volgt te werk:
Door het vuur van boven naar onder te geleiden, komen er minder schadelijke stoffen vrij. Houd de luchttoevoer open, ook als het vuur uit is. Pas als de blokken niet meer zichtbaar gloeien, kunnen de luchttoevoeren dicht.